De Dodaars is een van de kleinste futensoorten. Deze
broedvogel leeft vooral in ondiepe wateren zoals meren en vennen. Er zitten zo´n 40 dodaarzen in het Drents Friese Wold.

De dodaars kun je het best spotten in de maanden april tot augustus, in deze maanden broedt de dodaars. De broedperiode duurt ongeveer 20 tot 21 dagen. Het nest van de dodaars drijft op het water en is gemaakt van
allerlei plantaardig materiaal. Het nest bevindt zich vaak op ondiepere gedeelten van een meer/ven en wordt beschut door rietkragen.  Na het broedseizoen trekken de dodaarzen naar open water. Ze blijven wel het
hele jaar in Nederland, en vliegen niet zoals veel vogels naar het zuiden.

In het begin van de zomer zal je deze vogel het meest kunnen vinden, vooral in de buurt van vennetjes. In de grenspoel bij de kale duinen kun je de dodaars vinden.

De dodaars hebben een verschillend verenkleed in de zomer en winter. In de zomer is het verenkleed vooral donkerbruin met een roodbruine wang en hals. In de winter is het verenkleed van de bovenkant donkerbruin en voor de rest lichtbruin/beige met nog een witte hals vlek.

De dophei komt voor op voedselarme en vochtige plaatsen, zoals op zandvlakten, moeras- en veengebieden. Voor hommels is de gewone dophei een belangrijke nectarplant, omdat vrijwel alleen hommels bij de nectar van de gewone dophei kunnen komen.

De gewone dophei bloeit van juni tot en met oktober. In deze maanden heeft de plant roze urn vormige bloemen.

In de zomer en in het najaar zal je de gewone dophei in volle bloei vinden in het Doldersummer- en Wapserveld. Ook kun je de gewone dophei vinden in de Kale Duinen.

Doordat er veel stikstof in de lucht zit groeien normale grassoorten erg snel en verdringen dan de gewone dophei. Door schapen en Schotse hooglanders de heidevelden te laten begrazen, wordt voorkomen dat de gewone dophei wordt verdrongen.

Net als de gewone Dophei groeit struikheide op voedselarme en vochtige plekken. Vaak zijn
deze heidesoorten ook samen te vinden. Beide heidesoorten moeten beschermd
worden tegen de gewone grassoorten die profiteren van grote hoeveelheid fosfaat
in de lucht.
De struikheide bloeit van eind juli tot en met begin september. In de zomermaanden kun je dus het best op zoek gaan naar de struikheide. Het hele jaar door is deze plant groen, maar in de bloeiperiode krijgt deze plant roze-paarse bloemetjes. Maar er komen ook struikheide soorten voor die rode bloemetjes hebben.

Je kunt de struikheide vinden in de Kale Duinen, en in het Doldersummer- en Wapserveld.

Pas na 3 á 4 jaar gaat struikheide bloeien, daarvoor blijft de heidesoort gewoon groen. Van de bloemen en bloeitoppen van Struikhei kan een thee worden
bereid die bloedzuiverend werkt en ook tegen blaas- en nierstenen, reuma en jicht zijn nut heeft bewezen.

Kraaiheide is net als struikheide een groenblijvende plant.
De naam kraaiheide heeft te plant te danken aan het feit dat de vruchten worden gegeten door kraaien. De kraaien verspreiden de zaden van de kraaiheide.

Op zure zandgrond gedijt kraaiheide het best. Ook langs naaldbossen en veen groeit deze plant goed.
De kraaiheide bloeit in april en mei, een redelijk korte bloeiperiode.
In de Kale Duinen en in het doldersummer- en Wapserveld kun je deze plant vinden. Ook bij bossen en naastgelegen veenvelden kun je kraaiheide vinden. 
Kraaiheide is een van de eerste die al vruchten heeft, andere planten en bomen komen daar wel 4 weken later mee.

De kraaiheide is te onderscheiden van de
gewone dophei en de struikheide, door dat de kraaiheide al weer gewoon groen is terwijl de dophei en struikheide in bloei staan.

De klokjesgentiaan is een plant die behoort tot de
gentiaanfamilie. Deze plant komt in Nederland wel voor maar neemt sterk af.

De klokjesgentiaan komt voor tussen kort gras, heide en veenmoerassen op natte, zure grond. De plant is daarom te vinden op het doldersummerveld en bij de ganzenpoel.

De bloeimaanden zijn juli augustus en september.

De plant kan 15 tot 60 cm hoog worden. De bladeren zijn langwerpig met niet meer dan drie nerven, deze worden niet breder dan 1 cm. De
bloemen van de klokjesgentiaan staan afzonderlijk aan de top van de stengels of in de bladoksels. Ze zijn blauw en hebben aan de buitenkant vijf grone strepen.
Aan de binnenkant hebben ze groene spikkels. De bloem is 2 tot 5 centimeter lang en trompetvormig.

Van de drie soorten in Nederland broedende kiekendieven komt de bruine kiekendief het meest voor. De bruine kiekendief jaagt in de natste en
hoogste gebieden. Hij jaagt dan op kleine zoogdieren, jonge vogels, eieren,
kikkers en aas.

Zowel in de broedtijd als daarbuiten is de kiekendief te vinden op het Doldersummerveld. Het is een echte moerasvogel met een voorkeur
voor rietland. Toch kan de vogel ook in drogere gebieden voorkomen, zoals bouwland. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid voedsel in de omgeving.

De kiekendief is een zomervogel, maar overwinterd ook wel in kleinere aantallen in het zuiden van Nederland. De najaarstrek is in
augustus/september. De voorjaarstrek is vanaf eind maart tot in mei. De vogels zijn dus vooral te bewonderen in het voorjaar.

Die kiekendief heeft lange, smalle vleugels en staart, met lange gele poten. Hiermee is hij slanker dan de buizerd. Tijdens een trage jachtvlucht houdt hij zijn vleugels in een opvallende V. De volwassen mannetjes hebben opvallende zwarte puntjes aan de uiteinden van de vleugels. Verder
hebben de mannetjes grijze vlegels en een grijze staart. De vrouwtjes zijn groter. Verder zijn zij helemaal bruin, met een witte kruin, keel en
vleugelboeg.

De ronde zonnedauw is een vleesetende plant. Deze plantensoort neemt sterk af, en is op de rode lijst gezet van Nederlandse planten. Dit plantje vangt kleine insecten, deze blijven plakken aan de blaadjes en zo vangt de ronde zonnedauw zijn voedsel. Doordat de ronde zonnedauw voedingsstoffen haalt uit de insecten, kan deze plant op mineraal arme grond leven.

De ronde zonnedauw komt voor op kalkarm zand en veen. Ook langs vennen en wateren is deze plant te vinden. De ronde zonnedauw is te vinden op deze plaatsen, omdat het van een natte omgeving houdt, en omdat in deze gebieden de grond kalkarm is. In de Kale Duinen bij de grenspoel is deze plant te vinden. Maar ook bij de Ganzenpoel kun je de ronde zonnedauw vinden.

In juni begint de bloeiperiode van de ronde zonnedauw. Als je de plant dus in volle bloei wilt zien kan dit in de zomer. 

De ronde zonnedauw is erg klein, als je langs de Grenspoel loopt dan zou je deze plant helemaal over het hoofd zien. Je moet goed naar de grond kijken, je zult kleine rode rondjes, de blaadjes van de ronde zonnedauw. In de bloeiperiode heeft de ronde zonnedauw een bloemstengel met wittige bloemetjes daaraan. 

De drijvende waterweegbree (Luronium natans) is een waterplant die bloeit van mei tot augustus, dit is in de zomerperiode.

De waterweegbree komt voor in water, vennen, vijvers, beken, pas gegraven of regelmatig geschoonde poelen en sloten, afwateringskanaaltjes, duinplassen en kanalen. De bloemen komen boven het water uit. Ze staan op lange stelen in de bladoksels. Na de bloei kromt de steel naar beneden. De 2 cm grote kroon is wit met een gele nagel. Er zijn zes meeldraden.

De drijvende waterweegbree is vrij zeldzaam, ze komen alleen voor in Europa. Helaas zijn ze steeds op minder plekken te zien. De plant staat ook op de Nederlandse Rode lijst van planten, dit is het gevolg van een sterke afname in de afgelopen jaren.

De drijvende waterweegbree kunt u vinden bij de kale duinen.

De wespendief is een unieke roofvogel door zijn uitgesproken voedselvoorkeur: larven, poppen, volwassen wespen en honing. De habitatten van een wespendief zijn loofbossen en gemengde bossen, met open plekken, heide, hoogvenen en
graslandjes. Ook moerasbos en kleinschalig cultuurland met bos. De wespendief kan in deze habitatten makkelijker aan voedsel komen dan in overdekte bossen. Wespendieven zijn trekvogels en komen daardoor in de zomer in een groot deel van Europa voor, waaronder in Nederland en België. De wespendief is te zien bij het
doldersummerveld.

De beenbreek is een lelieachtige plant. Het is een zeldzame soort van venige heidevelden, met name aan de rand van beekdalen en ook wel op blauwgraslanden.
De soort staat op de rode lijst in Vlaanderen en Nederland als zeer sterk afgenomen. De beenreek bloeit vooral in juni, juli en augustus op zonnige
plaatsen op natte, voedselarme, matig zure grond (veen en sterk humeus tot venig zand en leem). Plekken met een weinig schommelende waterstand. Beenbreek verdraagt geen langdurige overstroming. De groeiplaatsen zijn moerassen,
struwelen, waterkanten (langs greppels in natte heide, langs vennen). Als u naar het doldersummerveld gaat kunt u de beenbreek vinden.